Synagogi drewniane
11 listopada 2020
historia jednej Grafiki
Na Nalewkach
Nalewki - jak pisał Isaac Bashevis Singer - to centrum żydowskiego kosmosu. O jego obliczu decydują setki sklepów detalicznych i hurtowni. Kupcy nalewkowscy obsługują klientów z całej Warszawy, z całego Królestwa Polskiego, z całego Cesarstwa. Frontowe fasady domów – zwykle czterokondygnacyjnych – od parteru po dach pokrywają blaszane szyldy. Z napisami żydowskimi – dla wszystkich tutaj zrozumiałymi. Oraz z napisami rosyjskimi – bo taki jest wymóg władz. Napisy w języku polskim – widzi się rzadziej. Dziś tego świata już od dawna nie ma. Zmienił się nawet bieg ulicy. Zostały tylko – jako ostatnie materialne świadectwa – smętne resztki bruku i fragmenty tramwajowego torowiska.
#sztuka polska #żydzi #żydowska warszawa #nieznane historie #historia sztuki #grafika #nalewki #leopold horowitz #ksawery pilatti #synagoga #judaizm
GRAFIKA TYTUŁOWA
Typy warszawskie
Przed teatrem Na Nalewkach
drzeworyty sztorcowe
według rysunków Ksawerego Pillatiego rytował monogramista L. N.
„Tygodnik Ilustrowany” (Warszawa) rok 1871
TEKST
Paweł Szapiro
VIDEO Nalewek
Patryk Dróżdż
PRODUKCJA
Jakub Wronko
Jakubwronko.pl
OPRAWA I KONCEPCJA
Lena Rubenfeld
GRAFIKI
FUNDACJA ŻYD NIEMALOWANY
Muzeum Wieczny Tułacz
----
Podczas spotkań z cyklu "historia jednej Grafiki" pokazujemy drzeworyty sztorcowe o tematyce żydowskiej z kolekcji Fundacji Żyd Niemalowany. Publikowane głównie w polskich pismach ilustrowanych są dziś unikatami - lata 1860-1890 bowiem, to jedyny okres w historii czasopiśmiennictwa, w którym ilustracje na łamach prasy były oryginalnymi, pełnowartościowymi grafikami. O ich ponadczasowej, artystycznej wartości, świadczy też fakt, że ich autorami w Polsce byli najbardziej znani i uznani artyści epoki: Andriolli, Brandt, Chełmoński, Fałat, bracia Gierymscy, Gerson, Gottlieb, Grottger, Kossakowie (ojciec i syn), Kostrzewski, Matejko, bracia Pillati, Rodakowski, Siemiradzki, Wierusz Kowalski czy Witkiewicz.
Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci.