Na Nalewkach
11 listopada 2020Wielcy Wynalazcy (Izrael Abraham Staffel)
11 listopada 2020
historia jednej Grafiki
Synagogi drewniane
Architektura drewnianych synagog w Polsce wykształciła zupełnie nowy i unikalny, prawdziwie żydowski, styl architektoniczny, nie wzorowany na stylu architektonicznym danego regionu ani epoki. Dziś drewnianych synagog w Wysokiem Mazowieckiem, Jurborgu, Nasielsku już – w sensie fizycznym jako substancji architektonicznej – nie ma. Ale nadal są w Polsce miejsca czy lokalizacje, w których nadal można zobaczyć prawdziwą starożytną synagogę, prawdziwą starożytną bożnicę, prawdziwy starożytny żydowski dom modlitwy. Obiekty całkowicie oryginalne. Artefakty. Materialne ślady z czasu i miejsca. Bardzo staropolskie. Nie będące na pewno – współcześnie wykonanymi – modelami czy makietami. Tylko grafikami w ilustrowanych XIX-wiecznych tygodnikach…
#sztuka polska #żydzi #żydowska architektura #nieznane historie #historia sztuki #grafika #synagogi drewniane #żydowska sztuka ludowa #judaizm
GRAFIKA TYTUŁOWA
Starożytna bożnica w Wysokiem Mazowieckiem
drzeworyt sztorcowy
rytowany – według rysunku z natury Zygmunta Glogera – przez Jana Krajewskiego
zamieszczony w tygodniku ilustrowanym„Kłosy” (Warszawa) w roku 1874
TEKST
Paweł Szapiro
PRODUKCJA
Jakub Wronko
Jakubwronko.pl
OPRAWA I KONCEPCJA
Lena Rubenfeld
GRAFIKI
FUNDACJA ŻYD NIEMALOWANY
Muzeum Wieczny Tułacz
----
Podczas spotkań z cyklu "historia jednej Grafiki" pokazujemy drzeworyty sztorcowe o tematyce żydowskiej z kolekcji Fundacji Żyd Niemalowany. Publikowane głównie w polskich pismach ilustrowanych są dziś unikatami - lata 1860-1890 bowiem, to jedyny okres w historii czasopiśmiennictwa, w którym ilustracje na łamach prasy były oryginalnymi, pełnowartościowymi grafikami. O ich ponadczasowej, artystycznej wartości, świadczy też fakt, że ich autorami w Polsce byli najbardziej znani i uznani artyści epoki: Andriolli, Brandt, Chełmoński, Fałat, bracia Gierymscy, Gerson, Gottlieb, Grottger, Kossakowie (ojciec i syn), Kostrzewski, Matejko, bracia Pillati, Rodakowski, Siemiradzki, Wierusz Kowalski czy Witkiewicz.
Projekt dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci.