TABLICZKA Z WYSTAWY „RZECZYWISTE I I MAGINACYJNE ...”

LEOPOLD KRONENBERG

Jeden z największych i najbardziej błyskotliwych, obok Jana Gotliba Blocha, biznesmenów swoich czasów. Szczęście sprzyjało mu w sposób wyjątkowy, ale potrafił pomóc losowi jak mało kto – jedno i drugie leżało u podstaw jego sukcesów. W latach 1829-132 studiował w N iemczech, nieobecność w kraju podczas Powstania Listopadowego ułatwiła mu kontakty z władzami i wejście do spółki dzierżawiącej monopol tytoniowy. By ją całkowicie opanować zmienił wyznanie na ewangelicko-reformowane. Umiejętnie inwestował: w rolnictwo, przemysł (cukrownictwo), handel, bankowość (Bank Handlowy z oddziałem w Petersburgu); zaangażował się w budowę kolei (Towarzystwo Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej); by je przejąć sprawnie wykorzystał niechęć Polaków do kapitału niemieckiego. Uczestniczył – z mniejszym już powodzeniem, ale z nie mniejszym zapałem i wyczuciem – w polskim życiu politycznym. Początkowo – przed Powstaniem Styczniowym – popierał ugodową politykę Aleksandra Wielopolskiego; gdy hasła niepodległościowe stały się aktualne, związał się z obozem Białych. W 1863 zmuszony do opuszczenia kraju; by moc wrócić, patriotyczną przeszłość musiał okupić łapówkami. Po powrocie do kraju działalności politycznej już nie podjął. W 1868 roku otrzymał dziedziczne szlachectwo (rosyjskie) Królestwa Polskiego wraz z orderem św. Włodzimierza III klasy (przyjął herb Strugi). W 1875 założył Szkołę Handlową, noszącą potem jego imię (dziś SGH). Aktywnie interesował się sprawami Żydów, był zwolennikiem asymilacji, finansował wydawany przez Daniela Neufelda tygodnik Jutrzenka. Chętniej jednak łożył na cele ogólnospołeczne. Pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie.